Znamię barwnikowe zbudowane jest z łagodnie namnażających się komórek barwnikowych skóry zwanych melanocytami.
Podział znamion barwnikowych:
– łagodne i atypowe
– wrodzone i nabyte
– inne
Łagodne znamię barwnikowe może pojawić się już w wieku dziecięcym. W okresie dojrzewania może dojść do objawów jego nasilenia i wzrostu znamienia. Charakteryzuje się regularnym, dobrze odgraniczonym brzegiem i równomiernym rozmieszczeniem barwnika.
Atypowe znamię barwnikowe charakteryzuje się nieregularnym brzegiem i asymetrycznym kształtem i rozmieszczeniem barwnika oraz rozmiarem powyżej 6 mm. Może ulegać zezłośliwieniu i transformacji w kierunku czerniaka. Wymaga stałej obserwacji co 6 – 12 miesięcy i ochrony przeciw słonecznej.
Wrodzone znamię barwnikowe występuje już w chwili narodzin. Ze względu na wielkość można je podzielić na:
– małe do 15 mm
– średnie 16 mm – 20 cm
– duże powyżej 20 cm
Przy występowaniu znamion olbrzymich może istnieć ryzyko zajęcia CUN. Ryzyko transformacji nowotworowej największe jest w przypadku znamion powyżej 20 cm.
Inne
– znamię dysplastyczne, które jest dziedziczone autosomalnie
– znamię Spitza spotykane głownie u dzieci w postaci czerwono – sinej grudki na skórze twarzy
– plama soczewicowata w postaci drobnych, licznych plamek barwy brunatnej o różnych odcieniach, może ulec transformacji nowotworowej w kierunku czerniaka
Znamiona barwnikowe występują prawie u każdego człowieka i mogą pojawiać się już w chwili narodzin. Większość znamion pojawia się w wieku dojrzewania tworząc zmiany na skórze różnej wielkości. Do oceny znamion skórnych służy nieinwazyjna metoda zwana dermoskopią. Przy pomocy dermoskopu można odróżnić zmianę łagodną od złośliwej – czułość tej metody wynosi około 96%. Leczenie znamion barwnikowych polega na ich chirurgicznym usunięciu i poddaniu badaniu histopatologicznym. Do leczenia chirurgicznego kwalifikują się znamiona asymetryczne, podejrzane w badaniu dermoskopem oraz na skórze owłosionej głowy, skórze dłoni i stóp, twarzy, błon śluzowych oraz w okolicy narządów płciowych. Ryzyko transformacji nowotworowej w obrębie znamion barwnikowych zwiększa się w przypadkach oparzenia słonecznego, korzystania z solarium oraz występowania czerniaka lub innych nowotworów skóry.